مقدمه

 مسدود شدن پروانه در پمپ اسلاری یکی از شایع‌ترین مشکلاتی است که در صنایع معدنی، سیمان، سرامیک، فولاد و نیروگاه‌ها رخ می‌دهد. این مشکل باعث کاهش راندمان، افزایش مصرف انرژی، توقف تولید و حتی خرابی‌های پرهزینه در تجهیزات می‌شود. برای حل این موضوع لازم است ابتدا دلایل اصلی گرفتگی پروانه بررسی شود و سپس روش‌های مناسب پیشگیری و رفع مشکل انتخاب گردد. در ادامه به‌طور جامع این مسئله را توضیح می‌دهیم.

۱. دلایل اصلی مسدود شدن پروانه در پمپ اسلاری
  1. وجود ذرات درشت و ناهمگن در اسلاری
    اگر مواد جامد بزرگ‌تر از فاصله بین پره‌ها یا ورودی پروانه باشند، گیر کرده و باعث انسداد می‌شوند.
  2. غلظت بالای دوغاب
    وقتی نسبت جامد به مایع زیاد باشد، دوغاب غلیظ شده و جریان آن کند می‌شود، در نتیجه پروانه نمی‌تواند آزادانه بچرخد.
  3. وجود الیاف یا مواد رشته‌ای
    موادی مثل نخ، الیاف پارچه یا قطعات پلاستیکی بلند دور پره‌ها پیچیده و موجب گرفتگی می‌شوند.
  4. طراحی نامناسب پروانه
    استفاده از پروانه‌ای با تعداد پره زیاد یا دهانه ورودی کوچک احتمال گیر کردن مواد جامد را بالا می‌برد.
  5. سرعت نامناسب دوران پروانه
    سرعت کم باعث ته‌نشینی مواد و تشکیل رسوب در اطراف پروانه می‌شود و سرعت بیش از حد هم سایش و تجمع ذرات را افزایش می‌دهد.
  6. عدم استفاده از صافی یا فیلتر اولیه
    نبود غربال یا فیلتر باعث ورود ذرات غیرمجاز به پمپ می‌شود که احتمال گرفتگی را بالا می‌برد.
  7. سایش و تغییر شکل پروانه
    با گذشت زمان، پره‌ها دچار خوردگی یا تغییر شکل می‌شوند و این مسئله سبب ایجاد نقاط گیر یا تلاطم جریان خواهد شد.
۲. راهکارهای جلوگیری از مسدود شدن پروانه
  1. انتخاب صحیح نوع پروانه
    • پروانه‌های باز و نیمه‌باز مناسب‌ترند زیرا فضای بیشتری برای عبور ذرات دارند.
    • استفاده از پروانه‌های ورتکس (Vortex) یا پروانه‌های کانالی می‌تواند مشکل گرفتگی را کاهش دهد.
  2. کنترل اندازه ذرات ورودی
    • نصب سرند یا توری قبل از ورود اسلاری به پمپ.
    • استفاده از سیکلون یا جداکننده برای حذف ذرات درشت.
  3. تنظیم غلظت دوغاب
    • کاهش غلظت با افزودن آب در محدوده استاندارد.
    • جلوگیری از ته‌نشینی ذرات با هم‌زدن یا استفاده از خطوط لوله با شیب مناسب.
  4. بهینه‌سازی سرعت دوران پروانه
    • استفاده از اینورتر (VFD) برای تنظیم دور موتور پمپ.
    • انتخاب نقطه بهینه سرعت برای جلوگیری از ته‌نشینی یا سایش شدید.
  5. بازرسی و نگهداری دوره‌ای
    • تمیزکاری منظم پروانه و پوسته پمپ.
    • تعویض به‌موقع پروانه‌های خورده یا تغییر شکل داده.
  6. استفاده از مواد مقاوم به سایش و خوردگی
    • پروانه‌هایی از جنس لاستیک طبیعی، پلی‌یورتان یا فولاد سختکاری شده در برابر تجمع ذرات عملکرد بهتری دارند.
  7. طراحی سیستم لوله‌کشی مناسب
    • اجتناب از زوایای تند و تغییر قطر ناگهانی در لوله‌ها.
    • طراحی لوله‌ها به‌گونه‌ای که جریان پیوسته و یکنواخت باشد.
۳. روش‌های رفع انسداد پروانه در حین کار

 

  1. خاموش کردن پمپ و تمیزکاری دستی
    ساده‌ترین راه این است که پمپ خاموش شده و با باز کردن پوسته، پروانه تمیز شود.
    این روش پرهزینه از نظر توقف تولید است اما در شرایط اضطراری ضروری است.
  2. استفاده از سیستم شست‌وشوی پروانه (Flushing)
    برخی پمپ‌ها دارای کانال‌های مخصوص تزریق آب یا سیال رقیق هستند که با فشار، ذرات گیر کرده را شسته و خارج می‌کنند.
  3. معکوس کردن جهت چرخش پروانه
    در بعضی مدل‌ها می‌توان به صورت موقت موتور را معکوس کرد تا ذرات گیر کرده آزاد شوند.
  4. تزریق مواد شیمیایی یا افزودنی‌ها
    در مواردی که چسبندگی مواد بالا است (مثل رس یا گل‌های معدنی)، افزودن مواد ضد رسوب یا مواد روان‌کننده می‌تواند کمک کند.
  5. استفاده از پمپ کمکی یا بای‌پس
    در برخی کارخانه‌ها یک خط فرعی طراحی می‌شود که در صورت گرفتگی پمپ اصلی، سیال از آن عبور کند تا زمان کافی برای رفع مشکل فراهم شود.
۴. مزایا و معایب هر روش
  • روش‌های پیشگیرانه (مثل طراحی مناسب پروانه و استفاده از صافی) هزینه اولیه دارند ولی در بلندمدت بسیار مقرون‌به‌صرفه هستند.
  • روش‌های رفع گرفتگی در حین کار اغلب باعث توقف تولید و افزایش هزینه نگهداری می‌شوند.
۵. جدول مقایسه‌ای روش‌های جلوگیری و رفع گرفتگی پروانه پمپ اسلاری

روش

نوع (پیشگیری/رفع مشکل)

مزایا

معایب

استفاده از پروانه باز یا ورتکس

پیشگیری

کاهش احتمال گرفتگی، جریان آزاد ذرات

راندمان کمتر نسبت به پروانه بسته

نصب صافی یا سیکلون

پیشگیری

حذف ذرات درشت، حفاظت از پروانه

نیاز به تمیزکاری صافی

کنترل غلظت دوغاب

پیشگیری

جریان روان‌تر، کاهش انسداد

مصرف بیشتر آب، رقیق شدن اسلاری

شست‌وشوی پروانه (Flushing)

رفع مشکل

رفع سریع گرفتگی بدون باز کردن پمپ

نیاز به سیستم جانبی آب یا سیال

معکوس کردن چرخش پروانه

رفع مشکل

رفع موقت انسداد

فشار مضاعف به موتور و کوپلینگ

باز کردن و تمیزکاری دستی

رفع مشکل

اطمینان از پاک‌سازی کامل

توقف طولانی خط تولید

۶. جمع‌بندی

مسدود شدن پروانه در پمپ اسلاری یک مشکل جدی اما قابل پیشگیری است. مهم‌ترین عامل برای کاهش این مشکل، انتخاب طراحی مناسب پروانه و کنترل ویژگی‌های اسلاری (اندازه ذرات و غلظت) است. در کنار آن، بازرسی منظم و استفاده از مواد مقاوم به سایش اهمیت زیادی دارد. اگر انسداد رخ دهد، روش‌های مختلفی از شست‌وشوی پروانه تا باز کردن دستی وجود دارد، اما پیشگیری همیشه کم‌هزینه‌تر و کارآمدتر از رفع مشکل پس از وقوع آن است.

برای کسب اطلاعات بیشتر و یا ثبت سفارش می توانید با ما در تماس باشید.
با ما در تماس باشید
محصولات